Koniec IP Box dla programistów? MF proponuje wymóg zatrudnienia 3 osób

Ministerstwo Finansów zaproponowało ograniczenie preferencji IP Box (5%) dla dochodów z autorskiego prawa do programu komputerowego. Z preferencji mieliby korzystać wyłącznie podatnicy, którzy zatrudniają co najmniej 3 osoby (niepowiązane z podatnikiem). W praktyce wykluczałoby to wielu programistów na JDG. Na razie to projekt przepisów (nr UD116), a nie obowiązujące prawo. Planowany horyzont wejścia w życie, według doniesień prasowych, to 1 stycznia 2026 r. (po przyjęciu przez rząd i zakończeniu procesu legislacyjnego). (link)

Co dokładnie proponuje MF? 

  • Warunek zatrudnienia: możliwość zastosowania IP Box wyłącznie przy zatrudnianiu min. 3 osób fizycznych niebędących podmiotami powiązanymi. (link)
  • Uszczelnienie daniny solidarnościowej: dochody objęte IP Box mają powiększać podstawę daniny solidarnościowej (powyżej 1 mln zł rocznie). (link)

Kogo to dotknie najbardziej?

  • Programiści prowadzący jednoosobową działalność — bez etatowych pracowników — stracą prawo do 5% stawki IP Box, jeśli projekt wejdzie w życie bez zmian. Eksperci już nazywają to „końcem IP Box dla JDG”.
  • Część podatników CIT również odczuje zmiany, zwłaszcza w zakresie daniny solidarnościowej i praktycznych trudności w alokacji dochodu do kwalifikowanych IP przy wielu patentach/utworach w jednym produkcie (temat wielokrotnie sygnalizowany w praktyce).

Po co te zmiany?

  • MF wskazuje na „wykorzystywanie preferencyjnego opodatkowania… w sposób sprzeczny z celem regulacji” i chce ukierunkować ulgę na realną działalność B+R i komercjalizację IP z zapleczem kadrowym. (link)

Kiedy? 

  • Projekt opisany w wykazie prac rządu (UD116) jest na etapie założeń/konsultacji. Media branżowe podają, że rząd chciałby przyjąć go do końca III kwartału 2025 r., z możliwym wejściem w życie od 1 stycznia 2026 r. (termin może się zmienić na etapie legislacji). (link)

Co zrobić teraz (praktyczne wskazówki dla klientów)?

  1. Ocena modelu biznesowego — jeżeli korzystasz z IP Box na JDG, przeanalizuj koszt/korzyść potencjalnego zatrudnienia min. 3 osób vs. rezygnacja z ulgi.
  2. Alternatywy — następnie rozważ inne instrumenty, takie jak ulga B+R, a także standardowe formy opodatkowania dochodu z działalności. Warto pamiętać, że na ten moment stan prawny jeszcze się nie zmienił.
  3. Danina solidarnościowa — dodatkowo, przy wysokich dochodach zaplanuj odpowiednio cashflow, ponieważ po zmianach dochody z IP Box mogą powiększać podstawę daniny solidarnościowej.
  4. Mapowanie IP — na koniec sporządź wykaz kwalifikowanych praw własności intelektualnej (np. programy komputerowe, patenty itd.). Następnie określ, w jaki sposób alokujesz przychody i koszty do poszczególnych praw. Dzięki temu ułatwisz sobie rozliczenia zarówno teraz, jak i po wprowadzeniu nowych przepisów.

Przypomnienie: czym jest IP Box dziś?

IP Box to preferencyjna 5% stawka PIT/CIT dla dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (m.in. autorskie prawa do programu komputerowego), obowiązuje od 2019 r. Aktualne zasady pozostają w mocy do czasu uchwalenia zmian.